Naar een breder gedragen natuurbeleid in Nederland

dinsdag 16 april 2024

Foto: Shutterstock

Ondanks de voortdurende inspanningen blijven de internationale natuurdoelen buiten bereik. Een effectieve aanpak vereist niet alleen beleidsmaatregelen, maar ook een brede betrokkenheid van diverse maatschappelijke actoren. Echter, het risico bestaat dat het draagvlak voor natuurbeleid afneemt, mede omdat het beleid te weinig rekening houdt met de diverse manieren waarop mensen natuur waarderen, aldus het Planbureau voor de Leefomgeving.

Meer dan intrinsieke waarde

Het huidige natuurbeleid richt zich voornamelijk op de intrinsieke waarde van natuur, maar recentelijk is er meer aandacht voor de instrumentele waarde ervan. Natuur levert essentiële diensten voor de mens, zoals voedsel, water en luchtzuivering, en draagt bij aan de algemene welvaart.

Verbinding met de menselijke beleving

Natuur heeft echter ook relationele waarde voor veel mensen. Het speelt een rol in hun identiteit, biedt inspiratie en vormt een bron van verbondenheid. Helaas wordt deze relationele waarde vaak over het hoofd gezien in het huidige beleid.

Natuur en landschap verenigen

Een inclusiever natuurbeleid zou de relatie tussen mens en natuur beter moeten weerspiegelen door zich te verbinden met landschapsbeleid. Landschappen hebben immers belevingswaarde en culturele betekenis, en dragen bij aan de identiteit van individuen en gemeenschappen.

Versterking van legitimiteit

Het erkennen van deze relationele waarden hoeft niet te conflicteren met de juridische verplichtingen van het natuurbeleid, maar kan juist de legitimiteit ervan versterken. Het is van belang om zowel de instrumentele als relationele waarden van natuur breed te communiceren naar het grote publiek.

Koppeling met andere beleidsdomeinen

Het benadrukken van de diensten die natuur biedt kan ook de integratie van natuurbeleid met andere beleidsdomeinen bevorderen, zoals klimaatadaptatie, landbouw en volksgezondheid. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door groen-blauwe dooradering in stedelijke gebieden, natuurinclusieve landbouw en het herstel van natuurgebieden.